Χρήση ψηφιακών εγκυκλοπαιδειών στην διδασκαλία γνωστικών αντικειμένων στο Δημοτικό Σχολείο

Γενικές Ιδέες

·        Εύρεση πληροφοριών - εικόνων, πολυμεσικών εφαρμογών (βίντεο, ήχων, κινούμενων εικόνων (animation) για όλα τα γνωστικά αντικείμενα.

·        Εικονική επίσκεψη μιας περιοχής – μουσείου – αρχαιολογικού – αξιοθέατου πριν από την κανονική επίσκεψη.

·        Εικονικές πτήσεις πάνω από μια περιοχή, που μελετάμε στη Γεωγραφία, για τη μελέτη του οριζόντιου και κάθετου διαμελισμού της συγκεκριμένης περιοχής. Εικονικές πτήσεις στο διάστημα.

·        Χρήση των προσομοιώσεων σε διάφορα γνωστικά αντικείμενα, κυρίως φυσική – μελέτη του περιβάλλοντος – αστρονομία.

·        Χρήση του λεξικού που περιέχεται συνήθως (συνώνυμα,- αντίθετα) για την συγγραφή σκέφτομαι και γράφω στα ελληνικά ή αγγλικά.

·        Χρήση των προπλασμάτων ως πρότυπα – έναυσμα για την καλλιτεχνική έκφραση των μαθητών με την κατασκευή των δικών τους προπλασμάτων. Σενάρια πειράματος για τον εκπαιδευτικό

·        Χρήση των ενσωματωμένων ιστορικών – γεωγραφικών χαρτών – ιστοριογραμμών.

·        Αναζήτηση ιδεών για θεατρική παράσταση (κοστούμια-σκηνικά μουσική .....).

·        Εικονική επίσκεψη σε μουσείο – αρχαιολογικό χώρο πριν την πραγματική. Τι πάμε να δούμε, πως και γιατί. Επίλυση πιθανών προβλημάτων/ αποριών, συζήτηση, προσδοκίες.

·        Τραγούδια από διάφορες περιοχές της γης

·        Θρησκείες – πολιτεύματα από όλο τον κόσμο

·        Τα 7 θαύματα της αρχαιότητας (αλλά και τα σύγχρονα)

·        Επιλογές ονομάτων τόπων, για εντοπισμό σχετικών χρονικών και πολιτισμικών περιβαλλόντων

·        Συγχρονική  (και Διαχρονική) θεώρηση ιστορικών γεγονότων

·        Παγκόσμια Λογοτεχνία

·        Λεξικό ξένων γλωσσών -μεταφράσεις, Εξάσκηση στη σωστή προφορά λέξεων  αλλά και στην κατανόηση προφορικού λόγου

·        Σχέδια και αναπαραστάσεις εργαλείων

·        Δυσδιάστατα ή και τρισδιάστατα μοντέλα κτιρίων και αρχιτεκτονικών δημιουργημάτων

·        Φυλές-Έρημοι-περιοχές-ωκεανοί κλπ. της γης (σχετικό οπτικοαουστικό -πολυμεσικό υλικό)

·        Παιδαγωγικά παιχνίδια ως αξιολόγηση για τις γνώσεις που απόκτησαν οι μαθητές κατά τη διδασκαλία ενός αντικειμένου.

ΤΑΞΗ Ε΄: ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ

ΕΥΡΩΠΑΙΚΑ ΚΡΑΤΗ: ΘΕΣΗ-ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΕΔΑΦΟΥΣ-ΚΛΙΜΑ-ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΕΣ

Σενάριο διδασκαλίας Γεωγραφίας για την Ε΄ δημοτικού με τη βοήθεια ψηφιακών εγκυκλοπαιδειών και του διαδικτύου.

Σκοπός είναι να γνωρίσουν τη θέση του κάθε κράτους, τη μορφολογία του εδάφους του, κατά πόσο και πώς αυτά επηρεάζουν το κλίμα του και να έρθουν σε επαφή πολυμεσικά με τις μεγάλες πόλεις της Ευρώπης.

Τους χάρτες θα τους πάρουν από το Google Earth και Google map ή τις ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες και με άξονα αυτούς θα παρουσιάσουν όλο το συγκεντρωθέν υλικό (κείμενα, εικόνες, ήχους, βίντεο κ.τ.λ.), με τη βοήθεια του κατάλληλου λογισμικού παρουσίασης.

ΤΑΞΗ Ε΄ : ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ

Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ

Στα πλαίσια του μαθήματος της γεωγραφίας της Ε΄ τάξης μπορούμε να φέρουμε τους μαθητές σε επαφή με ένα θέμα ιδιαίτερα σημαντικό για την Ελλάδα, αφού θα προσπαθήσουν να γνωρίσουν μέσα από το διαδίκτυο, από ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες και με εργαλεία που αυτά τα μέσα προσφέρουν (υπερμέσα, πολυμέσα), σε ποια μέρη της γης κατοικούν Έλληνες και να ερμηνεύσουν πώς βρέθηκαν σ’ αυτά τα μέρη.

Στο τέλος μπορεί να μπει ο παγκόσμιος χάρτης πάνω σε μια ιστοσελίδα και γύρω από αυτή την ιστοσελίδα να συνδεθεί όλο το υλικό που συγκεντρώθηκε με συνδέσμους ή υπερσυνδέσμους.

Γεωγραφία. Ευρωπαϊκές Πρωτεύουσες και καιρός. Χρησιμοποιώντας τον άτλαντα και τις πληροφορίες τους δημιουργούν, και με την καθοδήγηση του δασκάλου, τεστ αξιολόγησης με ερωτήσεις – απαντήσεις (πολλαπλής επιλογής,σωστό-λάθος,αντιστοίχισης,ανοιχτής απάντησης,κ.α.) και το δίνουν για εφαρμογή σε άλλο τμήμα. Μπορεί όμως η μισή τάξη να φτιάξει το ερωτηματολόγιο της άλλης  μισής και αντίστοιχα να το διορθώσει και αξιολογήσει.

ΤΑΞΗ Γ΄ – Δ΄ : ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

"ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΑ ΕΙΔΗ ΖΩΩΝ: ΚΑΦΕ ΑΡΚΟΥΔΑ - ΛΥΚΟΣ"

Στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής αγωγής αλλά και στη φιλοσοφία της έρευνας και αυτενέργειας των παιδιών στο σχολείο μπορούμε να οργανώσουμε κάποιο πρόγραμμα με θέμα τα "Απειλούμενα Είδη Ζώων" για τις τάξεις Γ΄ή Δ’ .

Σκοπός είναι να γνωρίσουν οι μαθητές την αξία του ζωικού βασιλείου, να κατανοήσουν την αναγκαιότητα της προφύλαξης τους, να ανιχνεύσουν τις τάσεις και συμπεριφορές των σημερινών ανθρώπων σε σχέση με τα ζώα αυτά και να αναγνωρίσουν τους κινδύνους που τα απειλούν.

Η εργασία απαιτεί ερευνητική διάθεση, συνεργασία, συλλογή πληροφοριών – επεξεργασία η οποία μπορεί να γίνει από το διδίκτυο ή από ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες.

Στο τέλος το υλικό που θα συγκεντρωθεί από μπορεί να οργανωθεί από τους μαθητές και να παρουσιαστεί με τη βοήθεια κειμενογράφου ή λογισμικού σχεδίασης ιστοσελίδων ή λογισμικού εννοιολογικής χαρτογράφησης.

ΤΑΞΗ Δ: Mελέτη περιβάλλοντος :

Το ανθρώπινο σώμα – Όραση

Ο δάσκαλος μπορεί να σχεδιαστεί ένα σενάριο που θα αφορά την προσωρινή απώλεια όρασης μετά από ένα σοβαρό τροχαίο ατύχημα. Οι μαθητές θα κληθούν να προσεγγίσουν κριτικά την προσφερόμενη από τις ηλεκτρονικές εγκυκλοπαίδειες προκειμένου να εντοπίσουν το πρόβλημα, να προχωρήσουν σε πιθανές διαγνώσεις του και να διατυπώσουν (είτε με τη μορφή κειμένου είτε με τη μορφή παρουσίασης) την προτεινόμενη ‘θεραπεία’. Με τον ίδιο τρόπο ο εκπαιδευτικός μπορεί να επινοήσει σενάρια που να αφορούν άλλα συστήματα/υποσυστήματα και/ή όργανα του ανθρώπινου σώματος και να αναθέσει στους μαθητές μέσα από τα συμπτώματα να προσδιορίσουν τα εμπλεκόμενα όργανα, να προχωρήσουν σε διαγνώσεις και να κάνουν προτάσεις θεραπείας.

ΤΑΞΗ Ε : Ερευνώ το φυσικό κόσμο

Τι είναι ο σεισμός και πώς μπορούμε να τον αντιμετωπίσουμε

Αρχικά, στη φάση της κατανόησης, παρουσιάζονται στο μαθητή μέσα από τα εικονογραφημένα κείμενα, οι σημαντικότερες πληροφορίες που σχετίζονται με την ενότητα. Γενικός στόχος είναι, με αφορμή τη χρήση των ηλεκτρονικών εγκυκλοπαιδειών, να εντοπίσουν οι μαθητές επικίνδυνα σημεία και κινδύνους στο σχολείο, στο σπίτι και στους χώρους που δραστηριοποιούνται. Μπορούν ακόμη να συμπεράνουν ποιες είναι οι πιο σεισμογενείς περιοχές της Ελλάδας, αντλώντας στοιχεία που αναφέρονται στο ιστορικό των σεισμών και να οδηγηθούν μόνοι τους στο συμπέρασμα.

ΤΑΞΗ ΣΤ : Ερευνώ το φυσικό κόσμο

Καιρός – κλίμα

Η πληροφορία που υπάρχει για το κλίμα/καιρό σε ένα σχολικό εγχειρίδιο είναι, μοιραία, εστιασμένη μόνο σε μια περιοχή της χώρας. Επιπρόσθετα, η πληροφορία αυτή δεν είναι επικαιροποιημένη (εκτός και εάν το διδακτικό εγχειρίδιο ανανεώνεται τουλάχιστον σε ετήσια βάση – πράγμα ασύνηθες για τα ελληνικά τουλάχιστον δεδομένα). Κατά συνέπεια, με εξαίρεση τους λίγους μαθητές στην περιοχή των οποίων αναφέρεται το παράδειγμα που δίνεται από το διδακτικό εγχειρίδιο και για τους οποίους αποτελεί πλεονέκτημα η γνώση της περιοχής (μορφολογία κτλ), οι υπόλοιποι μαθητές βρίσκονται εξ ορισμού σε μειονεκτική θέση. Άρα θα πρέπει να κατανοήσουν τους παράγοντες (υψόμετρο, υγρασία θερμοκρασία κ.λ.π.), που επηρεάζουν το κλίμα και τον καιρό ενός τόπου. Από τις Ηλεκτρ. Εγκυκλοπαίδειες. θα πάρουν όλες εκείνες τις έννοιες που θα τους βοηθήσουν να κατανοήσουν τα παραπάνω.

ΤΑΞΗ ΣΤ: Νεοελληνική Λογοτεχνία:

ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ 19^ου ΚΑΙ 20^ου ΑΙΩΝΑ

Στα πλαίσια του μαθήματος της Ελληνικής Γλώσσας μπορούν οι μαθητές της ΣΤ΄ τάξης να γνωρίσουν όλους τους Έλληνες λογοτέχνες της περιόδου αυτής, αναζητώντας πληροφορίες για τη ζωή και το έργο τους, στο διαδίκτυο ή στις ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες. Στη συνέχεια δημιουργείται ένας εννοιολογικός χάρτης διαχωρίζοντας τους λογοτέχνες σε ποιητές και πεζογράφους, καθώς επίσης και σε λογοτεχνικές σχολές.

Μάθημα: Γραμματική

Ο εκπαιδευτικός, γράφει στον πίνακα λέξεις. Ζητά από τους μαθητές, με τη βοήθεια H.E. να γράψουν σε τρεις στήλες συνώνυμα (κατοικία - διαμονή), ομώνυμα (κλίμα – κλήμα) και αντίθετα (εχθροί - φίλοι) αυτής της λέξης (όπου υπάρχουν). Οι μαθητές εξασκούνται στη χρήση της Η.Ε. ως λεξικού. Μαθαίνουν τη σημασία λέξεων.

Διαθεματικό. Γραπτή έκφραση και ιστορία:

Ο δάσκαλος δημιουργεί ένα wiki και γράφει ένα ιστορικό, εντοπισμένο κείμενο για κάποιο ιστορικό γεγονός. (π.χ. ναυμαχία Σαλαμίνας). Το κείμενο αυτό είναι περιληπτικό με σκόπιμα κενά. Ζητά ο δάσκαλος από τους μαθητές, να χρησιμοποιήσουν Η.Ε και να συμπληρώσουν το κείμενο. Ζητά στο κείμενο που θα δημιουργήσουν να φαίνεται το πότε, ποιοι, τι, πώς και αν είναι μεγαλύτερη τάξη (Ε΄, Στ΄) και το γιατί. Καλλιέργεια γραπτής έκφρασης και πνεύματος συνεργασίας. Χρήση Η.Ε. Χρήση κειμενογράφου και τεχνολογίας wiki .

Μάθημα: Ιστορία

Ο δάσκαλος γράφει στον πίνακα μια χρονολογία. Ζητά από τους μαθητές να βρουν στην Η.Ε και να γράψουν τι σημαντικά γεγονότα έγιναν αυτή την ημερομηνία σε διάφορες «περιοχές». Γράμματα, τέχνες, πολεμικά γεγονότα, κοινωνική ζωή. Μπορούν να δουλέψουν ατομικά ή ομαδικά, σε χαρτί ή σε word. Σε δεύτερη φάση ζητάμε από τους μαθητές να χωρίσουν τα γεγονότα αυτά σε γεγονότα που έγιναν στη χώρα μας και σε γεγονότα που έγιναν στον υπόλοιπο κόσμο, κάνοντας σύντομους σχολιασμούς γραπτούς ή προφορικούς. Αν επαναλάβουμε την εργασία με διαφορετικές ημερομηνίες, κατανοούν οι μαθητές την «ιστορική γραμμή». Μαθαίνουν τη χρήση της Η.Ε. Καλλιέργεια γραπτής και προφορικής έκφρασης. Ανάπτυξη κριτικής σκέψης

Στο μάθημα της Ιστορίας Έκτης Δημοτικού –Ελληνική Επανάσταση. Η τάξη χωρίζεται σε δυο ομάδες . Η μια αναλαμβάνει να βρει τις βιογραφίες των βασικών ηρώων και η άλλη πολυμεσικό υλικό. Ακολουθεί η σύνθεση και παρουσίασή  του σε  εννοιολογικό χάρτη.

Οι φυλές. Στα πλαίσια της  διαπολιτισμικής εκπ/σης μπορεί να γίνει ένα project διαθεματικό όπου τα παιδιά θα χρησιμοποιήσουν όλες τις κατηγορίες της εγκυκλοπαίδειας (άτλαντες-λεξικό-πολυμεσικό υλικό-τεστ-άρθρα) να βρουν υλικό, να ταξινομηθεί, να συζητηθεί, να παρουσιαστεί επίσης με ανάλογα λογισμικά (κειμενογράφος, power point ,εννοιολογική χαρτογράφηση κ.α )η διάρκειά του είναι για όλο το χρόνο.

ΤΑΞΗ ΣΤ΄: ΙΣΤΟΡΙΑ

ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821

Σενάριο διδασκαλίας Ιστορίας για την ΣΤ’ δημοτικού με τη βοήθεια ψηφιακών εγκυκλοπαιδειών και του διαδικτύου.

Σκοπός είναι να ενεργοποιήσουμε τους μαθητές και να τους οδηγήσουμε να γνωρίσουν τις προσωπικότητες της επανάστασης (στρατιωτικές, πολιτικές, πνευματικές) και την προσφορά τους στον αγώνα του ελληνικού έθνους. Επίσης να κατανοήσουν, μέσα από τη γνωριμία με τα πρόσωπα αυτά, ότι η ελευθερία ήταν αποτέλεσμα μακρόχρονης προετοιμασίας σε κοινωνικό, πνευματικό, πολιτικό, διπλωματικό, στρατιωτικό.

Στο τέλος οι πληροφορίες και γενικά όλο το υλικό που θα συγκεντρωθεί μπορεί να γίνει ένα ¨ψηφιακό λεύκωμα¨ με τη βοήθεια κειμενογράφου ή λογισμικού σχεδίασης ιστοσελίδων ή λογισμικού εννοιολογικής χαρτογράφησης, όπου οι προσωπικότητες θα χωριστούν ανάλογα με το πεδίο στο οποίο προσέφεραν (πνευματικό-στρατιωτικό-πολιτικό) και από κάθε πρόσωπο θα υπάρχουν συνδέσεις και υπερσυνδέσεις που θα οδηγούν σε κείμενα, υπερκείμενα, μέσα, πολυμέσα.